H δυσκοιλιότητα είναι μία από τις πιο συχνές εντερικές παθήσεις στις δυτικές κοινωνίες και συμβαίνει σ΄ ένα ποσοστό 5-25% του πληθυσμού ανάλογα με τον προσδιορισμό της διαταραχής. Στα παιδιά περίπου το 1/3 εξ αυτών στις ηλικίες από 6-12 έτη παραπονιούνται για δυσκοιλιότητα σε οποιοδήποτε έτος κι αν εξετάσουμε. Οι προσδιορισμοί της δυσκοιλιότητας είναι συνήθως αρκετά υποκειμενικοί όμως τις πιο πολλές φορές περιλαμβάνουν σκληρά κόπρανα, δύσκολη αφόδευση και μεγάλες κινήσεις του εντέρου σε σπάνια κλίμακα. Στους ενήλικες η φυσιολογική συχνότητα μπορεί να ποικίλει από μία κένωση κάθε τρεις ημέρες έως 3 κενώσεις την ημέρα.
Οι πιο κοινές αιτίες δυσκοιλιότητας σε υγιή άτομα είναι:
Επανειλημμένη αδιαφορία απέναντι στο ερέθισμα για αφόδευση
Περιορισμένη κατανάλωση φυτικών ινών
Περιορισμένη πρόσληψη υγρών
Περιορισμένη φυσική δραστηριότητα
Χρόνια χρήση καθαρτικών
Η νευρική υπερένταση και το άγχος ενδέχεται να επιδεινώσουν την κατάσταση.
Η χρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί να επίσης να προέλθει από ένα αριθμό οργανικών αιτιών (π.χ. παρενέργειες φαρμάκων, εγκυμοσύνη, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου κ.α.)
Αντιμετώπιση
Εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας φυτικών ινών. Η συσταθείσα ποσότητα ινών είναι περίπου 14γρ/1000 θερμίδες. Η δίαιτα μιας ενήλικης γυναίκας θα πρέπει να περιέχει περίπου 25γρ φυτικών ινών καθημερινά, ενώ ενός άνδρα περίπου 38 γρ (Ινστιτούτο Ιατρικής, 2002).Για τα παιδιά οι αντίστοιχες προτεινόμενες ποσότητες κυμαίνονται από 19-25 γρ καθημερινά.
Αύξηση της κατανάλωσης υγρών σε ποσότητα ίση με τουλάχιστον 2 λίτρα την ημέρα
Συστηματική άσκηση, η οποία συμβάλει στην καλύτερη κινητικότητα του εντέρου. Ακόμα και 30 λεπτά περπάτημα την ημέρα θα μπορούσαν να φανούν ευεργετικά.
Οι ίνες μπορούν να προέρχονται από προϊόντα ολικής άλεσης, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, σπόρους και ξηρούς καρπούς. Τα τρόφιμα αυτά δεν είναι μόνο πλούσια σε ίνες, αλλά είναι και εξαιρετικές πηγές βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων, αντιοξειδωτικών και αρκετών φυτοχημικών.
Παρόλα αυτά μεγάλες ποσότητες πάνω από 50 γρ την ημέρα δεν είναι αναγκαίες και μπορούν μάλιστα να αυξήσουν την κοιλιακή διάταση και το υπερβολικό φούσκωμα σε κάποια άτομα. Η σταδιακή εφαρμογή μιας διατροφής πλούσιας σε ίνες μπορεί να συμβάλει στην μείωση των δυσάρεστων παρενεργειών που περιλαμβάνουν το φούσκωμα, τις κράμπες, την διάρροια και το εντερικό γουργούρισμα.
Εάν τώρα χρησιμοποιούνται συμπληρώματα ινών, οι δόσεις θα ήταν χρήσιμο να διασκορπίζονται στα γεύματα, κυρίως σε δύο ή περισσότερες μικρές δόσεις την ημέρα, με παράλληλη αύξηση της πρόσληψης υγρών. Οι διαταραχές του γαστρεντερικού που συνδέονται με την έναρξη της κατανάλωσης ινών συνήθως υποχωρούν μέσα σε 4-5 ημέρες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Candelli M et al.Idiopathic chronic constipation: pathophysiology, diagnosis and treatment, Hepatogastroenterology 48:1050, 2001
Marlett JA et al. Position of the American Dietetic Association: health implications of dietary fiber, J Am Diet Assic 102:993, 2002
Institute of Medicine: Dietary reference intakes for energy carbohydtrate, fiber, fatty acids, cholesterol, protein and amino acids, Washington DC, 2002, National Academies Press